Kościół pw. Wniebowzięcia NMP – malowidła ścienne: Koronacja NMP i Archaniołowie
Malowidła ścienne, tempera na pobiale wapiennej
Koronacja: Ok. 430 x 660 cm
ok. 1370-80
ZABYTEK
Malowidło znajduje się w pierwszym od wschodu przęśle kościoła po stronie południowej i zajmuje całą rozpiętość ściany południowej od zamknięcia wschodniego do pierwszej szkarpy. Przedstawia Marię i Chrystusa, tronujących w chwale, w mandorli utworzonej z kolorów tęczy. W dziewięciu kręgach barw (od ciemnej purpury, przez żółcień o różnym nasyceniu, do jasnego błękitu) ukazano chóry anielskie. Najlepiej czytelny jest pas bordiury bezpośrednio wokół obrazu Marii i Chrystusa, gdzie półpostaci aniołów, ukazane w dynamicznych pozach, zdają się unosić (poruszać) tron, na którym Maria–Eklezja zostaje wywyższona na Królową Niebios; w trzecim kręgu ukazano aniołów muzykujących. Obraz flankują monumentalne przedstawienia archaniołów – św. Michała na ścianie wschodniej nawy południowej, oraz Archanioła Gabriela (?) na zachodniej ściance pierwszej szkarpy.
Zarówno scena Koronacji wśród aniołów, jak i dwa wyobrażenia archaniołów, pochodzą z drugiej fazy wystroju malarskiego nawy południowej. Archaniołowie imitują skalą i ujęciem wcześniejsze przedstawienia świętych, znajdujące się na szkarpach w kolejnych kaplicach, ale stylistycznie się od nich różnią. Malowidła te powstały ok. 1370 r. i zdradzają lekcję czeską pod wpływami Mistrza Emaus, na co wskazuje układ i modelunek draperii, typologia postaci, charakterystyka fizjonomii (w tym ujęte z profilu twarze o dużych nosach i wysuniętych podbródkach), zastosowania błękitu w tle. Fotografie w bliskiej podczerwieni uczytelniły szczegóły rysunku niektórych partii, co umożliwia bliższe rozpoznanie styloznawcze oraz wysoka ocenę jakości dzieła. Sama koncepcja ukazania triumfu Marii i Chrystusa w mandorli z tęczy ma swoje źródła w sztuce Italii, na co wskazała swego czasu prof. Alicja Karłowska-Kamzowa. Wydaje się, że w przestrzeni pierwszego przęsła mogła funkcjonować niegdyś kaplica związana z kultem aniołów. Niestety, źródła na ten temat milczą.
HISTORIA
Malowidło z Koronacją NMP zostało odkryte przy demontażu epitafium Mochingerów w latach 1988–90 podczas konserwacji malowideł w nawie południowej, prowadzonej przez pracownie Marcina Kozarzewskiego i Ryszarda Żankowskiego.
Monika i Juliusz Raczkowscy
*
Fot. VIS + IR J. Raczkowski